بهینه‌سازی و مدیریت دقیق فرآیندها و عملیات از طریق اتوماسیون فرآیندهای تولیدی و تحلیل کلان‌داده‌ها صورت می‌گیرد. به منظور دستیابی به این اهداف در صنعت مس، استفاده از ربات‌ها و سیستم‌های اتوماسیون، به‌کارگیری تحلیل داده‌ها و هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و جمع‌آوری و تحلیل داده‌های تولیدی به منظور شناسایی نقاط قابل بهبود و انجام اصلاحات در فرآیندها مورد توجه قرار دارد.
اقدام‌های راهبردی جهت بهینه‌سازی فرآیند و عملیات با رویکرد توسعه‌ای صنعت ۴ و ۵ در جدول ۱ گردآوری شده است. همچنین ملاحظات فنی جهت انجام این امر در صنعت مس در جدول ۲، به تفکیک امورهای تولیدی آورده شده است.
جدول ۱: اقدام‌های راهبردی جهت بهینه‌سازی فرآیند و عملیات با فناوری‌های نوین با رویکرد توسعه‌ای صنعت ۴ و ۵
| اهداف صنعت ۴ و ۵ | اقدام‌های راهبردی |
|---|---|
| هوشمندسازی | – پیاده‌سازی سامانه‌های هوشمند برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها از کل زنجیره تولید، از اکتشاف معدن تا تولید کاتد مس – استفاده از ربات‌ها و فناوری‌های خودکار برای بهینه‌سازی و افزایش دقت در عملیات – بهره‌گیری از هوش مصنوعی و الگوریتم‌های پیش‌بینی برای تصمیم‌گیری بهینه و کاهش هزینه‌ها و ریسک‌ها |
| کربن صفر | – استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر برای کاهش انتشار کربن در فرآیندهای تولیدی – اجرای برنامه‌های بهره‌وری انرژی برای کاهش مصرف انرژی در هر مرحله از فرآیند تولید – پیاده‌سازی فناوری‌های جذب و ذخیره‌سازی کربن (CCS) یا روش‌های کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای در فرآیندهای تولیدی |
| باطله صفر | – بازطراحی فرآیندها جهت به حداقل رساندن و دفع ایمن باطله – توسعه روش‌های بازیافت و استفاده مجدد از باطله‌های تولید شده در فرآیند تولید مس – شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌های تولید محصولات جانبی از مواد باطله |
| توسعه پایدار | – تضمین مفید بودن پایدار فرآیندها و عملیات‌ها برای محیط زیست و جوامع محلی – پیاده‌سازی شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs) و ارزیابی‌های دوره‌ای برای اطمینان از تداوم توسعه پایدار |
جدول ۲: ملاحظات فنی جهت بهینه‌سازی فرآیند و عملیات با فناوری‌های نوین در صنعت مس
| واحدهای تولیدی | اقدام عملیاتی |
|---|---|
| معدن | – استفاده از فناوری‌های پیشرفته اکتشافی برای کاهش آسیب به محیط‌زیست و بهبود کارایی – به‌کارگیری روش‌های استخراج بهینه با کمترین باطله و بیشترین بهره‌وری – بهره‌گیری از ماشین‌آلات معدنی با بهره‌وری بالا و سوخت‌های تجدیدپذیر – اجرای برنامه‌های بهینه‌سازی انرژی در استخراج و جابجایی مواد – استفاده از سیستم‌های کنترل گرد و غبار و کاهش آلودگی صوتی – پیاده‌سازی تکنیک‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای |
| تغلیظ | – به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته برای بهبود کارایی فرآیندهای خردایش و فلوتاسیون – استفاده از داده‌های بلادرنگ برای کنترل و بهینه‌سازی پارامترهای فرآیندی – پیاده‌سازی سیستم‌های بازیافت آب و کاهش مصرف انرژی در مراحل تغلیظ – استفاده از تکنولوژی‌های جدید برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در تجهیزات تغلیظ – استفاده از روش‌های پیشرفته برای کاهش تولید باطله‌های تغلیظ و افزایش بازیابی فلزات – طراحی سیستم‌های مدیریت باطله که امکان بازیافت و استفاده مجدد از باطله‌ها را فراهم می‌کند. |
| ذوب | – استفاده از کوره‌های با بهره‌وری انرژی بالا و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی – پیاده‌سازی تکنیک‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی در فرآیندهای ذوب – استفاده از فیلترهای پیشرفته برای کاهش انتشار گازهای آلاینده و دی‌اکسید گوگرد – اجرای سیستم‌های پایش و کنترل بلادرنگ برای کاهش اثرات زیست‌محیطی فرآیندهای ذوب – به‌کارگیری روش‌های بازیافت مواد باطله و استفاده مجدد از مواد ضایعاتی – استفاده از فناوری‌های جدید برای تبدیل مواد باطله به محصولات قابل استفاده |
| پالایشگاه | – استفاده از سیستم‌های اتوماتیک و هوشمند برای بهینه‌سازی فرآیند الکترولیز و کاهش مصرف انرژی – استفاده از مواد شیمیایی سازگار با محیط زیست و سیستم‌های بازیافت الکترولیت برای کاهش ضایعات شیمیایی – بازگشت محصولات جانبی مانند لجن‌های آندی به فرآیند تولید برای بازیافت مس و سایر فلزات با ارزش – استفاده از سیستم‌های بازچرخانی و تصفیه آب برای کاهش مصرف آب جدید و به حداقل رساندن هدررفت آب – استفاده از سیستم‌های پیشرفته نظارت و کنترل بلادرنگ در هر مرحله از فرآیند پالایش برای بهبود کیفیت و کارایی تولید مس |